Ode aan ODE (OrgaanDonatie bij Euthanasie)

De afgelopen periode heb ik een paar keer meegemaakt dat een patiënt met een euthanasiewens aangaf graag zijn organen te willen doneren. Ik zag hoe fijn het voor de patiënt was om op deze manier te kunnen bijdragen aan de kwaliteit van leven van een ander. Bij de beslissing wel of niet euthanasie te verlenen speelde het geen enkele rol.

In China werden tot 2013 (?) organen van ter dood veroordeelden gebruikt voor transplantatie. Niemand wil natuurlijk zelfs maar de geringste schijn van zo’n belangenverstrengeling. Daarom is er een lijvige richtlijn, die uit twee delen bestaat van respectievelijk 48 en 104 pagina’s. Omdat je dat niet allemaal gaat lezen, noem ik het belangrijkste: de procedures voor euthanasie en voor orgaandonatie zijn volledig gescheiden. Net zoals bij een euthanasie zonder orgaandonatie kan iemand zich tot het laatste moment nog bedenken. Verder wordt de mogelijkheid van orgaandonatie meestal niet ter sprake gebracht door de arts. Beter is in algemene zin bekendheid te geven aan die mogelijkheid, zodat iemand er weet van heeft en in alle vrijheid er zelf voor kan kiezen het aan te kaarten. Deze blog is een manier om die bekendheid te vergroten.

Ik doe dat primair in het belang van mensen met een euthanasiewens. De ervaringen die ik ermee heb, laten zien dat het voor hen heel fijn is te weten dat ze dit voor een ander kunnen doen. Gewoon dezelfde argumenten die ook anderen hebben die hun organen afstaan.

Natuurlijk is ook fijn dat hiermee mensen geholpen zijn die een orgaan ontvangen, maar oplossing van het donortekort is beslist niet het primaire doel.

De keren dat ik erbij was betrokken, was ik onder de indruk van de grote betrokkenheid van de betrokken artsen en orgaandonatiecoördinatoren en de respectvolle manier waarop ze met de patiënt en naasten omgingen.

In een artikel in het NTvG las ik dat het Erasmus MC bij orgaandonatie bij euthanasie van mensen met een psychische aandoening, hen extra laat beoordelen door een onafhankelijk psychiater. Ik vind dat ontzettend pijnlijk. Twee psychiaters en een SCEN-arts hebben al geoordeeld dat ze wilsbekwaam zijn inzake hun euthanasieverzoek. Waarom wordt er standaard van uitgegaan dat ze inzake hun wens hun organen te doneren extra beoordeeld zouden moeten worden? Ik hoop van harte dat dit slechte voorbeeld nergens navolging krijgt.

Nog een opmerking. In sommige plaatsen is zelfs mogelijk dat de patiënt thuis al in slaap gebracht wordt en daarna onder narcose en dan per ambulance naar het ziekenhuis wordt vervoerd, waar dan de feitelijk euthanasie plaatsvindt. Orgaandonatie na euthanasie thuis/home heet dit. ODET of ODEH. Daarmee zijn beide procedures nog meer gescheiden. Ik heb veel respect voor de artsen Han Mulder en Hans Sonneveld die dit mogelijk hebben gemaakt.

P.S. Op de website van Thanet is wetenschappelijke info te vinden over ODE.