'Er gaat niets boven automutilatie'

Jezelf (diep) snijden. Ik kon me er slecht in verplaatsen. Het kon zelfs irritatie oproepen. Waarom doe je jezelf dat aan? Maar sinds een tijd heb ik regelmatig contact met iemand die al jaren vaak en vaak fors snijdt. Door haar ben ik het beter gaan begrijpen.

Dat mensen heel veel spanning kunnen ervaren wist ik al. Maar dat automutilatie die spanning (tijdelijk) zo goed kan wegnemen had ik niet eerder zo duidelijk begrepen. Dát het zo oplucht kan ik nog steeds moeilijk navoelen. Maar dat, áls het zo oplucht het moeilijk is om het te weerstaan, snap ik nu beter. In haar woorden: Er is niks wat ook maar bij benadering zo goed werkt.

Ik laat nog twee patiënten aan het woord om het duidelijk te maken.

‘Hoe ben je er ooit mee begonnen? Ik kan me er niks bij voorstellen om een mes in je been te zetten’, vroeg de verpleegkundige. Ik besef dat het tegennatuurlijk is. Toch kies ik er elke keer weer voor. Ik weet de eerste keer nog. Ik voelde zo’n onverdraaglijke onrust en zelfhaat, dat ik een mesje uit de keukenla pakte om mezelf te snijden. Twee sneden, in mijn rechteronderbeen. Ik weet nog dat ik dacht: ‘Dit is helemaal niet goed, dit mag ik nooit meer doen’ maar het gaf zo’n lekker gevoel. Het gaf me rust, ik werd gestraft voor alles waar ik schuldig aan was. Het heeft echt een verslavende werking. Ik automutileer nu 10 jaar en heb nog steeds geen andere manier gevonden die even effectief is. Snijden werkt zo goed. Voor korte duur weliswaar. Al snel verval ik in zelfwalging dat ik het weer gedaan heb. Toch is die beloning op korte termijn zo fijn dat ik het blijf doen. Gelukkig heb ik het niet elke dag meer nodig om tot spierlaagdiepte te snijden, maar ik heb het nog wel nodig om mezelf dagelijks in minder heftige vormen te beschadigen. Het is de meest effectieve manier om het leven voor mij een stukje dragelijker te maken.

En iemand anders:Ik wil mezelf pijn doen, weer snijden. Ik weet dat dit komt door die nieuwe antidepressiva. Ik moet en mag er níét aan toegeven. Maar even niets meer voelen, alleen maar echte pijn, dat is zo aantrekkelijk. Ik schaam me ervoor dit te zeggen. Maar het bloed zien stromen, even alleen maar daarop focussen, niets meer om me heen ervaren. Ik hunker ernaar. Even geen gevoelens van verdriet, eenzaamheid, machteloosheid, en boosheid naar mezelf. Ik walg van mezelf en wil mezelf zo graag straffen. Snijden lost even alles op.

Let wel. De opluchting, die het snijden geeft, is zeer gewenst. Dat je daarvoor moet snijden is dat niet en het is ook niet zo, dat de pijn van het hechten welkom is. Mensen krijgen veel irritatie van hulpverleners over zich heen en worden soms niet verdoofd, want ‘je vindt pijn toch lekker?’

Nee, díe pijn is niet lekker. Met zo’n benadering doen we mensen ernstig tekort. Snijden doet iemand weliswaar zelf, maar niemand ervaart voor zijn lol zulke ondraaglijke spanning, waarbij alleen dat nog helpt. Ik schaam me ervoor, dat het me ooit irriteerde.