De kool en de geit

Het laatste nummer van De psychiater was gewijd aan euthanasie bij psychische aandoeningen. In het hoofdredactioneel sprak Forugh Karimi de wens uit de discussie van de twee uitersten naar het midden te verschuiven. Ik voelde me aangesproken, want het is duidelijk dat ik gezien word als een uiterste. Dat betreur ik oprecht, want polarisatie doet de zaak geen goed. In het themanummer wordt gemaand op het tempo te letten.

Aanvankelijk dacht ik: Ja maar dat is nou net het probleem. Er is een groot spanningsveld tussen het tempo van de psychiater en van de patiënt. De vraag neemt veel sneller toe dan het aanbod. Het is in deze discussie bijna onmogelijk de kool en de geit te sparen en beide partijen recht te doen. Maar na wat mailtjes over en weer tussen Forugh Karimi en mij, begreep ik haar beter. We lossen dat spanningsveld niet op met stoom en kokend water. We zullen enig geduld moeten betrachten. Ik wilde zeggen dat ik dat van harte steun, maar dat zou niet helemaal eerlijk zijn. Verstandelijk ben ik het er helemaal mee eens, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Geduld is niet mijn sterkste kant. Alles moet gisteren klaar. Maar ik ga mijn best doen.

Ik begrijp dat het voor psychiaters heel erg moeilijk is euthanasie te verlenen. Bij lichamelijke aandoeningen is dood willen een gevolg van de aandoening, maar bij psychische aandoeningen is het vaak een onderdeel ervan, dat je juist moet behandelen. Wanneer moet je je beperkingen daarin erkennen? Ik heb er zelf jaren voor nodig gehad om zover te komen dat ik iemand uit zijn lijden durfde verlossen door hem een dodelijke injectie te geven. En nog kan ik daar wakker van liggen.

En dan is er die andere kant waar ik wakker van lig. Patiënten die ondraaglijk en uitzichtloos lijden en geen gehoor vinden, waardoor ze jaren moeten wachten.

Ik zal niet ontkennen dat ik de afgelopen tijd de nadruk heb gelegd op de beleving van de patiënt. Ik heb daarbij zeker niet willen suggereren dat collega’s met bedenkingen of aarzelingen het belang van de patiënt niet vooropstellen.

Ik ben blij dat de psychiater er een themanummer aan wijdde. Het is ontegenzeggelijk waar dat het veld in beweging is. Er wordt erkend dat er een probleem is. Ik neem de uitgestoken hand van hoofdredacteur Farugh Karimi om er samen uit te komen, graag aan. Hopelijk vinden we een weg om de kool en de geit te sparen. Want als je de geit spaart is er geen kool en als je de kool spaart is er geen geit. En je hebt beide nodig.